REVIEW NHƯỢNG QUYỀN BEST EXPRESS

 REVIEW NHƯỢNG QUYỀN BEST EXPRESS

    Mình có nhu cầu làm nhượng quyền bưu cục nên thời gian qua đã tìm hiểu về Best (do thấy bên này hoạt động nhượng quyền có vẻ sôi nổi nhất), dưới đây là một số nhận xét đánh giá và quyết định của mình. Các thông tin mình có được trong quá trình tìm hiểu đến từ nhiều nguồn: sales của Best, các group về nhượng quyền bưu cục, group của các anh em shipper và cả đến trực tiếp bưu cục để tìm hiểu. Xin lưu ý là bài viết không có bất kỳ mục đích quảng cáo hay bóc phốt nào mà chỉ là chia sẻ của riêng cá nhân mình trong quá trình tìm kiếm một kênh kinh doanh/đầu tư nhằm giúp những người cùng hoàn cảnh có thêm thông tin để cân nhắc. Mình tìm hiểu về Best nhiều hơn nhưng với các hãng khác thì cũng có những vấn đề tương tự. 

    Chi phí ban đầu gồm: phí nhượng quyền, trang trí bưu cục, đặt cọc COD, nạp ví vận hành 7tr, xe tải (tầm 2 tấn trở lên), giấy phép kinh doanh, giấy phép bưu chính, phòng cháy chữa cháy, trang thiết bị của bưu cục (máy tính, máy in, camera, cân điện tử, máy quét mã vạch, máy in mã vạch, bàn ghế, tủ, kệ hàng, đặt cọc mặt bằng nếu phải thuê...). Best phân chia các địa bàn thành khu vực A, B, C, D, tùy vào khu vực bạn muốn làm ở đâu mà chi phí ban đầu cũng khác nhau. Nhìn chung tầm 800tr - 1.5 tỷ. Bạn có thể liên hệ sales của Best để yêu cầu cung cấp file chi tiết (nhưng cũng tương đối thôi nhé, chỉ có vài khoản phí với Best là cố định thôi)

    Chi phí hàng tháng gồm: lương và bảo hiểm cho nhân viên (trưởng bưu cục, nhân viên vận hành (kho), sales, nhân viên chăm sóc khách hàng, kế toán, nhân sự, shipper, tài xế xe tải), thuê mặt bằng, xăng xe, điện thoại, internet, điện nước, văn phòng phẩm... Tùy vào địa phương và số lượng nhân viên mà chi phí này khác nhau, có thể từ 200-300tr

    Mới vào thì doanh thu có đủ bù chi phí để duy trì hàng tháng không? Không. Lúc mới vào thì số lượng đơn có sẵn từ Best có thể trang trải được khoảng 70-80% chi phí hàng tháng, còn lại thì phải tự đi sales thêm. Mức lỗ hàng tháng ban đầu có thể từ 20-100tr tùy bưu cục. Mất bao lâu thì bắt đầu có lãi cũng hoàn toàn phụ thuộc vào năng lực sales của bưu cục, có lẽ tầm 6 tháng trở lên (đây mới là lãi hoạt động hàng tháng thôi chứ không phải thu hồi vốn nhé)

    Kinh nghiệm: rất cần có kinh nghiệm về quản lý, vận hành, nếu trong ngành chuyển phát nhanh luôn thì càng tốt. Lý do: có rất nhiều tình huống trong vận hành cần phải giải quyết như: mất hàng, hàng bị đánh tráo, shipper nghỉ không báo làm ảnh hưởng KPI của bưu cục, tự ý hoàn hàng, lỗi từ phía shop... Nói sơ qua nghe có vẻ đơn giản nhưng vào thực tế thì phức tạp hơn rất nhiều do không có sự đồng thuận giữa các bên: bưu cục, shipper, shop, khách mua hàng và cả Best nữa. Nhiều anh em trước đây làm ăn buôn bán rất tốt nhưng qua lĩnh vực này lại ít kinh nghiệm quản trị nên dễ thất bại. Dù làm với Best hay hãng nào khác thì cũng đều phải đối mặt với các sự cố này cả.

    Hỗ trợ của Best: nghe các bạn sales nói là Best sẽ đồng hành trong thời gian đầu để bưu cục có thể hoạt động trơn tru, tuy nhiên thực tế thì có vẻ như chỉ một vài bưu cục mà Best chọn làm hình mẫu thì mới được như vậy, còn nhiều bưu cục phản ánh sau khi ký hợp đồng và trang trí xong thì Best gần như mất tích, kể cả đào tạo cho đội ngũ ban đầu cũng không có. Vì vậy mà kinh nghiệm của cá nhân bạn là rất quan trọng như đã nói ở trên. Các hãng khác cũng hoàn toàn có thể gặp tình huống này, nên khi đàm phán nhượng quyền, cần đưa việc hỗ trợ này cụ thể hóa vào trong hợp đồng, trách nhiệm hỗ trợ của hãng ra sao, nếu không thực hiện thì thế nào.

    Mua gói: bưu cục phải mua gói để sales, ví dụ mua gói có giá X thì được sales Y đơn, nếu sales không đủ Y đơn thì vẫn mất số tiền X. Mình chưa hiểu về gói này lắm nhưng thấy các bưu cục lại xem đây như 1 hình thức phạt khi sales không đủ số lượng. Nhờ các anh em đang nhượng quyền giải thích thêm về gói này với nhé. Tuy nhiên mình thấy việc mua gói để sales là không hợp lý vì bưu cục đã trả phí nhượng quyền rồi, mặc định là phải được sales dưới thương hiệu của Best chứ, và sales được bao nhiêu là vấn đề nội bộ của bưu cục, sales nhiều hưởng nhiều, sales không đủ thì lỗ, chứ đã lỗ rồi còn phải trả phí gói nữa thì lỗ chồng lỗ.

    KPI: nếu bưu cục giao hàng không đạt theo KPI do Best đề ra thì sẽ bị phạt tiền, nhiều bưu cục than là làm với Best bị phạt nghèo luôn. Mình chưa rõ bị phạt nhiều là do KPI chưa hợp lý hay do năng lực vận hành của bưu cục chưa tốt, nhờ các anh em bưu cục vào cho ý kiến thêm nhé, nếu là do KPI chưa hợp lý thì chưa hợp lý ở điểm nào. Riêng mình thì thấy có một bất cập là bưu cục làm không tốt thì bị phạt nhưng ở chiều ngược lại, đối với các đơn do bưu cục sales được (hoặc Best sales nhưng bưu cục đi gom) mà bị các bưu cục khác hoặc DC của Best giao không tốt thì lại không được bồi thường. Vì sao cần bồi thường? Thứ nhất quan hệ giữa bưu cục và Best là đối tác nhượng quyền, 2 bên bình đẳng chứ không phải bưu cục đi làm thuê cho Best nên có phạt thì phải có bồi thường. Thứ hai, đối với các đơn do bưu cục đi sales (hoặc đi gom) thì bưu cục phải chịu trách nhiệm với shop, nếu Best hoặc bưu cục khác giao không tốt sẽ làm ảnh hưởng đến uy tín của bưu cục, do đó cần phải được bồi thường. Các hãng khác chắc cũng có phạt KPI nhỉ, mời các anh em cho ý kiến?

    Khi có sự cố với các bưu cục khác như họ giao không đạt KPI, làm mất, hỏng hàng của mình thì Best không trực tiếp giải quyết mà để các bưu cục tự giải quyết với nhau. Mình thấy như vậy không hợp lý vì đối với mình, khi ký hợp đồng nhượng quyền thì chỉ có 2 bên là bưu cục của mình và Best, mình không hề có thỏa thuận hay quan hệ gì với các bưu cục khác cả, đối với mình các bưu cục khác cũng chính là Best mà thôi. Do đó cho dù Best không trực tiếp xử lý nhưng Best phải là bên chịu trách nhiệm cuối cùng đối với hàng hóa của bưu cục mình. Chứ như hiện nay Best chỉ đứng giữa thu tiền phạt (mà không có bồi thường) thì không bưu cục nào có động lực cải tiến dịch vụ cả.

    Khi kết thúc hợp tác: mình quan sát thấy cứ vài ngày là lại có một bưu cục nhượng quyền phá sản và ôm COD bỏ chạy. Theo chia sẻ của họ thì thà ôm COD để cấn trừ quỹ (khoản đặt cọc COD mình nói ở phần chi phí), được bao nhiêu hay bấy nhiêu chứ nếu làm thủ tục rồi chờ Best bàn giao lại quỹ thì không biết đến bao giờ. Như thế này thì chỉ có khách hàng là bị thiệt hại và uy tín của Best cũng đi xuống theo. Còn phía Best thấy nhiều bưu cục ôm COD thì lại siết quy định COD, tăng mức quỹ làm đội chi phí ban đầu cho các bưu cục tham gia sau này. Một vòng luẩn quẩn không có kết quả gì tốt đẹp. Nên theo mình nếu Best đảm bảo được sự thuận lợi khi kết thúc hợp tác thì nhiều vấn đề sẽ được giải quyết.

Đánh giá của mình:

- Chi phí khá cao

- Rủi ro cao

- Chính sách nhượng quyền không có lợi cho bưu cục

Do đó quyết định của mình là chưa tham gia cho đến khi nào có chính sách tốt hơn

    Trên đây là các ý kiến cá nhân của mình, giới hạn trong những gì mình tiếp xúc được, nếu có điều gì chưa đúng thì nhờ các bạn góp ý thêm để tất cả mọi người cùng có cái nhìn rõ hơn về nhượng quyền bưu cục nói chung và nhượng quyền với Best Express nói riêng. Mình cũng mong Best và các hãng chuyển phát lắng nghe ý kiến của mọi người để cải thiện dịch vụ, chính sách, góp phần giúp thị trường này ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn.